ปลายเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๖ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ พระชนมายุ ๗๑ กราบถวายบังคมลาไปประทับที่เกาะปีนัง ซึ่งขณะนั้นเป็นอาณานิคมของอังกฤษ
ปีนังหรือที่คนไทยรู้จักกันมานานในนาม “เกาะหมาก” (Penang-หมาก) เกาะในช่องแคบมะละการิมฝั่งตะวันตกคาบสมุทรมลายู แม้จะมิได้อยู่ในเขตแดนสยาม แต่ถือว่าไม่ห่างไกลจากกรุงเทพฯ นัก เนื่องจากมีเส้นทางรถไฟสายใต้เชื่อมต่อกับระบบรถไฟของอังกฤษในมลายูมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๖๐ ข้าราชสำนักผู้บันทึกจดหมายเหตุการเสด็จฯ เยือนมลายูของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวในปี พ.ศ. ๒๔๖๗ ถึงกับกล่าวว่าปีนังเป็นเหมือน “โรงหนังข้างบ้าน” ของชาวกรุงเทพฯ คือจะไปเมื่อไหร่ก็ได้
“ผู้อ่านจะได้ความรู้ว่า ความจน นั้นให้คุณประโยชน์ในชีวิตได้อย่างไรบ้าง ในชีวิตหนึ่ง ๆ เราจะต้องการสติปัญญาสักเพียงใด เป็นสิ่งที่น่าเอาใจใส่เล่าเรียนเป็นอันมาก ฉะนั้นข้าพเจ้าจึงหวังว่าบทความเรื่อง เมื่อปีนังแตก ของข้าพเจ้านี้ จะให้ความรู้พร้อมทั้งสติและปัญญาแก่ท่านผู้อ่านได้ไม่มากก็น้อย”.../ จากท้ายคำนำ
โดย: ม.จ. พูนพิสมัย ดิศกุล
หมวด: สารคดีประวัติศาสตร์
ปกแข็ง / 289 หน้า (มีแจ็ตเก็ต)
จัดพิมพ์: สำนักพิมพ์ ก้าวหน้า
พิมพ์ครั้งที่: 1
ปีที่พิมพ์: 2506
ขนาด: กว้าง 13.5 ซ.ม. ยาว 19 ซ.ม.
สภาพ: เก่าตามสภาพ / รองกระดาษเสริมใบหุ้มปก / เสริมรอยพับยึดตัวเล่ม หน้า-หลัง